Kwa mujibu wa Shirika la Habari la Kimataifa la Ahlul-Bayt (as) -ABNA-: Sudan yarudi tena katika mapigano mazito ya kijeshi baada ya kusimama kwa miezi kadhaa. Nchi ya Sudan kwa sasa imekuwa moja ya maeneo yenye vita vikali zaidi vya wenyewe kwa wenyewe barani Afrika Kaskazini. Katika vita hivi, jeshi la Sudan linaloongozwa na Jenerali Abdel Fattah al-Burhan linapambana na Vikosi vya Usaidizi wa Haraka (RSF) vinavyoongozwa na Mohamed Hamdan Dagalo, anayejulikana pia kama Abu Hemedti.
Mnamo mwaka 2021, al-Burhan na msaidizi wake Dagalo walifanya mapinduzi ya kijeshi na kumuondoa madarakani Rais Omar al-Bashir. Miaka miwili baadaye, wawili hao wakageukiana wenyewe kwa wenyewe.
Nyuma ya mapigano haya, kuna ushawishi wa nguvu za kanda. Nchi kama UAE, Uturuki, Misri na Urusi zinatuhumiwa kuunga mkono pande zinazopigana. Hata hivyo, jukumu la Falme za Kiarabu (UAE) ndilo linaloonekana wazi zaidi. Ripoti za Umoja wa Mataifa na vyombo vya habari zinaonyesha kwamba Abu Dhabi inatoa fedha, vifaa na silaha kwa vikosi vya RSF.
Swali linalojitokeza ni: Kwa nini Falme za Kiarabu zinajihusisha kwa kiwango kikubwa hivi katika kuunga mkono kundi lenye tuhuma za mauaji ya halaiki na uhalifu wa kivita?
1. Dhahabu ya Sudan – Sababu kuu ya siri ya UAE
Sudan ni mojawapo ya nchi kubwa zaidi barani Afrika zenye utajiri mkubwa wa rasilimali asilia kama ardhi ya kilimo, gesi, na dhahabu, ikiwa ni mtayarishaji wa tatu kwa ukubwa wa dhahabu barani Afrika.
Nchi hii huzalisha zaidi ya tani 80 za dhahabu kila mwaka. Lakini takribani asilimia 90 ya dhahabu yote ya Sudan, iwe halali au ya magendo, hupelekwa UAE.
Vikosi vya RSF vinadhibiti sehemu kubwa ya migodi ya dhahabu katika maeneo ya Darfur, Kordofan na Blue Nile, na hutumia biashara hiyo kufadhili vita. Mitandao ya kibiashara inayohusiana na RSF imeanzisha kampuni mjini Dubai na Abu Dhabi kuuza dhahabu na kugeuza mapato kuwa silaha.
Kwa maneno mengine, UAE inanunua na kusafisha dhahabu ya Sudan, na hivyo kuipa RSF chanzo kikuu cha fedha za kuendeleza vita. Dhahabu imekuwa mafuta ya vita, na Dubai ndiyo kiwanda chake cha kusafisha.
2. Kudhibiti bandari za Sudan katika Bahari Nyekundu – Ndoto ya kijiografia ya UAE
Kijiografia, Sudan inapakana na Libya — nchi ambayo Abu Dhabi pia inaunga mkono utawala wa mashariki unaoongozwa na Jenerali Khalifa Haftar. Sudan pia ina pwani ndefu kwenye Bahari Nyekundu, njia muhimu ya biashara ya kimataifa na usafirishaji wa mafuta.
Kwa miaka mingi, Falme za Kiarabu zimewekeza katika bandari muhimu kutoka Aden (Yemen) hadi Djibouti na Assab (Eritrea) ili kudhibiti njia za baharini.
Kabla ya vita, Abu Dhabi ilikuwa imesaini mkataba wa thamani ya mabilioni ya dola kujenga Bandari mpya ya Abu Amama kaskazini mwa Port Sudan, lakini mradi huo ulisimama kutokana na migogoro kati ya serikali ya al-Burhan na UAE.
Sasa, kupitia msaada kwa RSF, UAE inajaribu kufungua njia kurudi kwenye pwani ya Sudan. Lengo si uchumi pekee, bali kupanua ushawishi wa baharini katika Bahari Nyekundu na kushindana na Saudi Arabia.
Kupata ufikiaji wa moja kwa moja wa pwani ya Sudan kutaiwezesha UAE kudhibiti njia za usafirishaji wa dhahabu na bidhaa za kilimo bila kutegemea serikali kuu ya Sudan.
3. Ushawishi wa kifedha – Kutawala miundombinu ya benki za Sudan
Kabla ya vita, Benki ya Kiislamu ya Dubai ilikuwa mmoja wa wanahisa wakubwa wa Benki ya Khartoum, taasisi kubwa zaidi ya kifedha nchini Sudan. Sehemu kubwa ya miamala ya kimataifa ya Sudan ilikuwa ikifanywa kupitia benki za Dubai.
Kwa mujibu wa ripoti, karibu asilimia 23 ya taasisi za kifedha za Sudan zilikuwa chini ya ushawishi wa wawekezaji wa Kiarabu. Hali hii ilisaidia RSF kutumia mitandao ya kifedha ya UAE kubadilisha mapato ya dhahabu kuwa silaha na vifaa vya kijeshi.
Kwa hivyo, UAE si tu inatoa msaada wa kijeshi, bali pia wa kifedha unaoendeleza uhai wa makundi ya waasi.
4. Ardhi na chakula – Sudan kama ghala la chakula la UAE
UAE hutegemea chakula cha kuagiza kutoka nje kwa zaidi ya asilimia 90. Ili kupunguza utegemezi huu, imewekeza katika mashamba ya kilimo nje ya nchi.
Sudan, yenye ardhi yenye rutuba na maji mengi, imekuwa lengo kuu la uwekezaji huu. Kwa muongo mmoja uliopita, UAE imelima takribani hekta 50,000 za ardhi nchini Sudan kwa ajili ya uzalishaji wa ngano, mahindi na malisho ya mifugo.
Sehemu nyingi za ardhi hizi ziko katika maeneo ya mto Nile na Al-Jazirah, ambayo sasa yako katika maeneo yanayodhibitiwa na RSF.
Kwa kuiunga mkono RSF, Abu Dhabi inahakikisha upatikanaji endelevu wa ardhi za kilimo na usalama wa usafirishaji wa mazao.
5. Mchanganyiko hatari wa tamaa na siasa
Kwa kuzingatia mambo haya manne — dhahabu, bandari, benki, na ardhi ya kilimo — inadhihirika kuwa msaada wa UAE kwa RSF ni sehemu ya mkakati mpana wa kujenga ushawishi wa kiuchumi, kifedha na kijiografia ndani ya Sudan.
Hata hivyo, si uchumi pekee unaosukuma sera hii; ni jitihada za Abu Dhabi kuwa nguvu kuu katika Bahari Nyekundu na Pembe ya Afrika.
Lakini kwa vitendo, mkakati huu umeongeza mateso ya wananchi, umebomoa miundombinu, na umewasha moto wa mauaji ya kikabila hasa katika eneo la Darfur.
Umoja wa Mataifa na mashirika ya haki za binadamu yametuhumu RSF kwa mauaji ya halaiki, ubakaji, kuchoma vijiji, na kuwahamisha zaidi ya watu milioni tano.
Sudan hivi karibuni imewasilisha malalamiko katika Mahakama ya Kimataifa ya Haki (ICJ) dhidi ya UAE, ikidai kuwa Abu Dhabi inahusika katika uhalifu wa mauaji ya halaiki kwa kuisaidia RSF.
Hatari kubwa kwa Abu Dhabi
Msaada wa UAE kwa RSF unasukumwa na mchanganyiko wa tamaa ya kiuchumi na ndoto za kijiografia, lakini una madhara mawili makubwa:
- Hatari za kimaadili na kisheria: Dunia inaanza kutambua nafasi ya UAE katika vita hivi. Umoja wa Ulaya na Marekani wamependekeza kuweka vikwazo kwa kampuni za Kiarabu zinazoshirikiana na RSF.
- Kutetereka kwa uthabiti wa eneo: Kadri vita vinavyoendelea, ndivyo usalama wa Bahari Nyekundu na Pembe ya Afrika unavyodhoofika, jambo linaloweza kuathiri biashara ya dunia na ya UAE yenyewe.
Kwa hivyo, ingawa kwa muda mfupi UAE inaweza kufaidika kiuchumi, kwa muda mrefu itapoteza uhalali wake wa kisiasa na heshima ya kimataifa.
Your Comment